U kunt een eigen advocaat kiezen als u een rechtsbijstandverzekering heeft.

De meeste mensen die een rechtsbijstandverzekering hebben weten dat niet en denken dat zij verplicht zijn hun zaak door de verzekeraar of een door de verzekeraar aangewezen advocaat te laten behandelen. Dat is niet waar: als u een  rechtsbijstandsverzekering heeft kunt u zelf een advocaat kiezen bij een gerechtelijke of administratieve procedure. Dat geldt ook als voor die procedure geen advocaat verplicht is. Het inschakelen moet wel gebeuren met toestemming van uw rechtsbijstandsverzekeraar. Uw eigen advocaat ontvangt dan een opdracht van de rechtsbijstandsverzekeraar.

Rechtsbijstandsverzekeraars hebben vaak zelf juristen of advocaten in dienst, of werken samen met een bepaald advocatenkantoor. Maar als u het prettiger vindt om bijvoorbeeld een advocaat in uw buurt in de hand te nemen, of u hebt meer vertrouwen in uw eigen advocaat, dan mag de rechtsbijstandsverzekeraar uw keuze niet weigeren. Wel moet er toestemming worden gevraagd aan de verzekeraar, maar die wordt doorgaans verleend. Wel is het zo dat sommige rechtsbijstandsverzekeraars een grens stellen aan de vergoeding als u een andere, eigen advocaat wenst. Deze grens mag echter niet tot gevolg hebben dat uw advocaat zijn werk niet goed kan doen.

In principe bepaalt de rechtsbijstandsverzekeraar wanneer het voeren van een procedure zinvol is. Het kan dus voorkomen dat de verzekeraar geen heil ziet in een procedure, maar u wel. U kunt dan een beroep doen op de geschillenregeling die in de polisvoorwaarden van de rechtsbijstandsverzekeraar staat. Dat betekent in de praktijk dat u een second opinion kunt aanvragen bij een externe vrije advocaat.