WAT IS EEN ARBEIDSOVEREENKOMST?

Door Astrid Riemslag

Deze vraag lijkt misschien eenvoudig te beantwoorden, want er is een arbeidsovereenkomst als een werknemer in dienst is van een werkgever en loon ontvangt voor het werk dat de werknemer verricht.

Toch is het niet altijd zo eenvoudig. De Hoge Raad heeft op 6 november 2020 over dit onderwerp een uitspraak gedaan.

De zaak ging over een medewerkster die een IOAW-uitkering kreeg en een participatieplaats had bij een gemeente. Dit was geregeld via een plaatsingsovereenkomst. Deze plaatsingsovereenkomst werd aangegaan voor 6 maanden en daarna verlengd. Zij kreeg een stimuleringspremie omdat zij voldoende had meegewerkt aan het participatietraject, gericht op het vinden van een betaalde baan.

 De Hoge Raad vond weliswaar dat in dit geval geen sprake was van een arbeidsovereenkomst, omdat de stimuleringspremie niet aangemerkt kon worden als beloning voor werkzaamheden, toch is de uitspraak erg belangrijk en kan wel iets te weeg brengen voor mensen die niet in vaste dienst zijn en dat wel graag zouden willen.

 De Hoge Raad bekeek eerst welke rechten en verplichtingen partijen waren overeengekomen. Daarvoor was belangrijk welke bedoelingen beide partijen bij de participatieovereenkomst hadden gehad. In ons vakjargon heet dit het Haviltex criterium.

 Als duidelijk is welke rechten en verplichtingen partijen hebben afgesproken, kan gekeken worden of die rechten en verplichtingen voldoen aan de wettelijke omschrijving van de arbeidsovereenkomst. Op dat moment doet het er niet meer toe of partijen de bedoeling hebben gehad om een arbeidsovereenkomst aan te gaan.

 Deze uitspraak kan vooral tot discussie leiden als bij een bedrijf medewerkers in loondienst werken en tevens een beroep wordt gedaan op zzp’ers. Dat komt bijvoorbeeld voor in de bouw, in de zorg, bij maaltijdbezorgers of in de ICT branche. Als de medewerkers in loondienst hetzelfde werk doen als de zzp’er, kan de zzp’er met deze uitspraak in de hand sneller een arbeidsovereenkomst afdwingen. Dat tussen het bedrijf en de zzp’er een overeenkomst van opdracht is gesloten en geen arbeidsovereenkomst wordt meer naar de achtergrond geschoven.