WAT IS
EEN ARBEIDSOVEREENKOMST?
Door Astrid
Riemslag
Deze vraag
lijkt misschien eenvoudig te beantwoorden, want er is een arbeidsovereenkomst
als een werknemer in dienst is van een werkgever en loon ontvangt voor het werk
dat de werknemer verricht.
Toch is het
niet altijd zo eenvoudig. De Hoge Raad heeft op 6 november 2020 over dit
onderwerp een uitspraak gedaan.
De zaak ging
over een medewerkster die een IOAW-uitkering kreeg en een participatieplaats
had bij een gemeente. Dit was geregeld via een plaatsingsovereenkomst. Deze
plaatsingsovereenkomst werd aangegaan voor 6 maanden en daarna verlengd. Zij
kreeg een stimuleringspremie omdat zij voldoende had meegewerkt aan het
participatietraject, gericht op het vinden van een betaalde baan.
De Hoge Raad
vond weliswaar dat in dit geval geen sprake was van een arbeidsovereenkomst, omdat
de stimuleringspremie niet aangemerkt kon worden als beloning voor
werkzaamheden, toch is de uitspraak erg belangrijk en kan wel iets te weeg
brengen voor mensen die niet in vaste dienst zijn en dat wel graag zouden
willen.
De Hoge Raad
bekeek eerst welke rechten en verplichtingen partijen waren overeengekomen.
Daarvoor was belangrijk welke bedoelingen beide partijen bij de
participatieovereenkomst hadden gehad. In ons vakjargon heet dit het Haviltex
criterium.
Als duidelijk
is welke rechten en verplichtingen partijen hebben afgesproken, kan gekeken
worden of die rechten en verplichtingen voldoen aan de wettelijke omschrijving
van de arbeidsovereenkomst. Op dat moment doet het er niet meer toe of partijen
de bedoeling hebben gehad om een arbeidsovereenkomst aan te gaan.
Deze uitspraak
kan vooral tot discussie leiden als bij een bedrijf medewerkers in loondienst
werken en tevens een beroep wordt gedaan op zzp’ers. Dat komt bijvoorbeeld voor
in de bouw, in de zorg, bij maaltijdbezorgers of in de ICT branche. Als de
medewerkers in loondienst hetzelfde werk doen als de zzp’er, kan de zzp’er met
deze uitspraak in de hand sneller een arbeidsovereenkomst afdwingen. Dat tussen
het bedrijf en de zzp’er een overeenkomst van opdracht is gesloten en geen
arbeidsovereenkomst wordt meer naar de achtergrond geschoven.